Τελευταία κάνουμε πολλές συνεντεύξεις και πολύ συχνά ( για να μην πω πάντα) βγαίνει μπροστά το θέμα της τοξικότητας των επαγγελματικών χώρων και των επαγγελματικών σχέσεων.
Με προβληματίζει αυτό το θέμα, όχι μόνο στην επαγγελματική μου ζωή αλλά και στην προσωπική μου.Στην προσωπική μου πιο εύκολα επιλέγω σε ποιους θα ανοίξω την πόρτα του σπιτιού μου και της καρδιάς μου: πλέον πολύ λίγοι, προσεκτικά επιλεγμένοι.
Στην επαγγελματική μου ζωή, ανταποκρινόμενη στις ανάγκες της εταιρίας, το mix & match των επιλογών μου είναι ένα σταυρόλεξο για πολύ εκπαιδευμένους λύτες. Δεν θα πω για τα κριτήρια που επιλέγω τους ανθρώπους που θα συνεργαστώ γιατί είναι αρκετά – το θέμα όμως της τοξικότητας είναι κάτι που με απασχολεί.
Η γραμμή ανάμεσα στο υγιές και στο μη-υγιές περιβάλλον είναι πολύ λεπτή. Πολύ εύκολα μπορεί να παρεκτραπούν τα πράγματα και ειδικά με ανθρώπους που οι ρίζες τους, οι ποιότητες τους και οι αξίες τους είναι έωλες, επιφανειακές.
Πόσοι είναι οι άνθρωποι που κάνουν συνειδητή προσπάθεια αυτο-εξερεύνησης και βελτίωσης του εαυτού τους;
Πολύ λίγοι.
Οι περισσότεροι νομίζουν ότι επειδή διαβάζουν έναν Κοέλιο ή έναν Μπουκάι, ή Γιουνγκ ότι είναι “ψαγμένοι” και ότι βρίσκονται στον δρόμο της αυτογνωσίας.
Μακάρι να ήταν τόσο απλό.
Γιατί άραγε υπάρχουν τόσοι πολλοί άνθρωποι που στολίζουν τον εαυτό τους με τίτλους, πτυχία, φιλοδοξίες, “στολίδια” και “φτιασίδια” που απλά καλύπτουν την τραυματισμένη τους αυτοεικόνα που αναζητά, κλαίει και οδύρεται να αισθανθεί σημαντική, αξιοπρόσεκτη, αξιοσημείωτη.
Σημαντικός είναι ο καθένας μας! Σημαντικός και μοναδικός. Μας έμαθε απλά η οικογένεια, η κοινωνία κτλ να κρυβόμαστε πίσω από αυτά για να νοιώθουμε σημαντικοί. Τον άνθρωπο δεν τον καθορίζουν τα Πτυχία ή οι Τίτλοι αλλά κατά πού κοιτάει η θωριά του.
Αυτή η θωριά, προς τα πού πηγαίνει το βλέμμα μας, η ποιότητα, οι στόχοι μας, το πόσο “μεταξωτοί” άνθρωποι είμαστε, αυτό μας κάνει Ανθρώπους.
Καλός Επαγγελματίας, χωρίς να είσαι Άνθρωπος, με ηθική, με αξίες, με ποιότητα δεν συνάδει.
Στην επαγγελματική αρένα – και δεν είναι τυχαία η λέξη “αρένα” που χρησιμοποιείτε – που έχει τόσο ανταγωνισμό, που ο καθένας έχει την προσωπική του ατζέντα να ικανοποιήσει, που αυτά που γίνονται παρασκηνιακά αντικατοπτρίζουν διαυγώς τελικά το ποιόν του κάθε ανθρώπου, δυστυχώς ναι, είναι ουτοπικό εώς αδύνατο, κάποιος να μακροημερεύσει και να προχωρήσει υγειώς επαγγελματικά.
Είναι ο φόβος που κάνει τους ανθρώπους να είναι ανταγωνιστικοί, να λειτουργούν υπογείως ως φίδια, να μην αντιλαμβάνονται τον ρόλο τους και να εποφθαλμιούν τον ρόλο κάποιου άλλου και να συμβάλλουν έτσι στην τοξικότητα του επαγγελματικού περιβάλλοντος. Είναι ο φόβος, το αίσθημα της επιβίωσης, το αίσθημα της ανάγκης να πρέπει να φαίνομαι καλύτερος από τον άλλον, που σαμποτάρει την υγεία των οργανισμών.
Μια ερώτηση που έκανα πρόσφατα σε μια συνεντευξιαζόμενη είναι να μου εξηγήσει τι σημαίνει για αυτήν “τοξικό περιβάλλον” – αν και έχω πολύ ξεκάθαρη εικόνα- και μου είπε
- μιλάνε πίσω από την πλάτη μου,
- κάνουν πηγαδάκια ( πολλά ψουψού και μουμού”
- οι πιο παλιοί κάνουνε micromanagement στους πιο καινούργιους, πατρονάροντας τους για την κατεύθυνση που θα πάρουν μέσα στον οργανισμό,
- υπάρχουν κουτσομπολιά (“μου είπες, σου είπα, του είπα”),
- κατηγορούν τον οργανισμό και τους ανθρώπους που τον διοικούν κτλ κτλ”
Χαμογέλασα. Και την ρώτησα “ και εσύ τι κάνεις για να το αλλάξεις αυτό;”
Χαμογέλασε και δεν απάντησε.
Σε αυτήν την ζωή, πρέπει να παίρνουμε θέση – δεν μπορούμε να αλλάξουμε έναν ολόκληρο οργανισμό αλλά μπορούμε να γίνουμε το καλό παράδειγμα και Θα πρέπει να επιλέγουμε πολύ σοφά τους ανθρώπους που θα συμπορευθούμε.
Ποιος επιλέγει τελικά: ο Αυθεντικός Εαυτός μας ή το Τραύμα μας;
Ως Συνειδητοποιημένος Άνθρωπος, επιλέγω Μοντέλα Ανθρώπων που επιλέγουν το Μοντέλο Ανάπτυξης σε αντιδιαστολή με το νοσηρό Μοντέλο Επιβίωσης.
Οι ακαδημαϊκές περγαμηνές είναι σημαντικές – οι στόχοι και το όραμα του καθενός σεβαστά – το πιο σημαντικό όμως είναι η ποιότητα της Προσωπικότητας.
Παρακάτω ένα απόσπασμα που αντικατοπτρίζει επακριβώς αυτό που θεωρώ το αντίθετο του “τοξικού ανθρώπου” και κατ’επέκταση αντίθετο των οργανισμών που απαρτίζονται από άτομα τοξικά” –
Ας γίνουμε και εμείς “Μεταξωτοί΄’ Άνθρωποι – Μεταξωτοί Συνεργάτες – Μεταξωτοί Εργαζόμενοι, Μεταξωτοί Εργοδότες” για να δημιουργήσουμε Μεταξωτά Περιβάλλοντα Εργασίας.
Με πολύ εκτίμηση,
Σουσάνα
Μεταξωτοί άνθρωποι. Του Γιάννη Τριάντη
” Το είχε πει σε μια συνέντευξή του ο αείμνηστος Νίκος Καρούζος: «Μεταξωτοί άνθρωποι». Μιλούσε για κάποιους χωρικούς που είχε συναντήσει στη Λέσβο. Αγράμματοι ήταν, αλλά σοφοί. Και, προπάντων, τρυφεροί με τους άλλους. Απαλοί, χωρίς γωνίες που κόβουν, χωρίς καχυποψία, δίχως έπαρση και επιθετική ειρωνεία που πληγώνει. Μεταξωτοί άνθρωποι …”
Μου ‘μεινε αυτός ο χαρακτηρισμός. Χαράχτηκε μέσα μου. Κι από τότε ένα νέο κριτήριο λειτουργεί στις αξιολογήσεις μου για τους ανθρώπους: η συμπεριφορά και η στάση τους σε «ασήμαντα» πεδία της καθημερινότητας. Αυτά που συνήθως τα προσπερνάμε ή δεν τα παρατηρούμε, γιατί δεν μας απασχόλησαν ποτέ οι εκφάνσεις της «μεταξωτής συμπεριφοράς» …; Βέβαια οι άνθρωποι δεν συγκροτούν ως χαρακτήρες ένα συμπαγές όλον, αλλά ένα αντιφατικό σύνθεμα, στο οποίο συνυπάρχουν «μεταξωτά» στοιχεία και ακάνθινες απολήξεις. Γι’ αυτό και είναι κάπως παρακινδυνευμένα τα άμεσα και οριστικά συμπεράσματα για το «είναι» των ανθρώπων …;
………………………………………………………………………………………….
Φερ’ ειπείν, «σκλαβώνομαι» από εκείνους που δεν ορμάνε να πιάσουν την καλύτερη θέση στο τραπέζι μιας ταβέρνας. Θεωρώ την κίνηση αυτή απότοκο καταγωγικής ευγένειας και γενναιοδωρίας, η οποία αδιαφορεί για το ιδιωφελές και συμφέρον. Αντίθετα, οι άνθρωποι που σπεύδουν φουριόζοι για μια καλή θέση καταχωρίζονται μέσα μου σαν αρπακτικά. Και -το ‘χω παρατηρήσει- έτσι συμπεριφέρονται, σαν αρπακτικά, και σε άλλα ζωτικά και κρίσιμα πεδία…
…………………………………………………………………………………………
Η μεταξωτή συμπεριφορά δεν παραπέμπει απαραιτήτως -ή κυρίως- στο σαβουάρ βιβρ και στους «καλούς τρόπους» εν γένει………Εδώ, το «μετάξι» είναι αυτοφυές ή προϊόν δουλεμένου χαρακτήρα. Είναι ο τρόπος που ο άλλος βλέπει τους συνανθρώπους του. Είναι η θέαση του κόσμου χωρίς τα εγωιστικά γυαλιά του προσωπικού ωφελιμισμού. Είναι, ευρύτερα, η υποταγή του ατομικού συμφέροντος στη συλλογικότητα, χωρίς βέβαια η «μεταξωτή συμπεριφορά» να φτάνει σε σημείο υπονόμευσης προσωπικών δικαιωμάτων και δικαίων.
Κανένας δεν έχει δικαίωμα να αδικεί τον εαυτό του… Όμως, προσέξτε μια λεπτή απόχρωση: ποτέ ένας «μεταξωτός άνθρωπος» δεν νιώθει κορόιδο, όταν άλλοι τον προσπερνούν -στη σειρά μιας καντίνας ή στην ιεραρχία- χρησιμοποιώντας αθέμιτα μέσα και μεθόδους.
Το «άφες αυτοίς» είναι ριζωμένο μέσα του. Αποτελεί μέρος του αξιακού του κώδικα. Ξέρει τι γίνεται στην «αγορά». Αλλά συνειδητά δεν συμμετέχει στο εξοντωτικό αυτό παιχνίδι.
Γιατί, εκτός από μετάξι, τέτοιοι άνθρωποι διαθέτουν και ένα σκληρό κοίτασμα, που τους επιτρέπει να είναι ταυτόχρονα στωικοί και γρανιτένιοι.
Οι «μεταξωτοί άνθρωποι», λοιπόν:
- Που μιλούν ελάχιστα για τον εαυτό τους.
- Που χαίρονται με τις επιτυχίες των άλλων.
- Που δεν σπεύδουν χαιρέκακα να «κάνουν πλάκα», δήθεν χαριεντιζόμενοι, με εξωτερικά γνωρίσματα που πονάνε τους άλλους…
- Εκείνοι, που δεν σπερμολογούν διακινώντας φήμες.
- Εκείνοι που υπερασπίζονται σθεναρά κάποιον απόντα όταν λοιδορείται σε μια παρέα, χωρίς να είναι φίλος τους, αλλά επειδή νιώθουν ότι αδικείται…
Όσοι προσέχουν τι λες, και δεν είναι ωσεί παρόντες στην κουβέντα, με το μυαλό τους στο τι θα πουν οι ίδιοι για να εντυπωσιάσουν. - Άνθρωποι με ανοιχτούς πόρους και πλατιά καρδιά…
Υπεράνθρωποι; Όχι. Απλώς, μεταξωτοί… Φαίνονται από μακριά. Αρκεί να προσέξεις «μικρές», «ασήμαντες» κινήσεις στο φέρεσαι των ανθρώπων…